Η 8η Μαρτίου κάθε έτους γιορτάζεται παγκοσμίως ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας και το φετινό θέμα είναι #AccelerateAction.

Η πρώτη αναφορά σε μια «Ημέρα της Γυναίκας» ήταν το 1909 και ξεκίνησε από τα εργατικά κινήματα στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Αργότερα, το 1977, αναγνωρίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη.

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας υιοθετήθηκε για την προώθηση της ισότητας στον εργασιακό χώρο και τη μείωση των διακρίσεων όσον αφορά τις γυναίκες σε ηγετικούς ρόλους, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων και τη βία κατά των γυναικών.

Ο ιατρικός κόσμος δεν είναι ξένος στον αγώνα των γυναικών. Παραδοσιακά, οι γυναίκες μπορούσαν να εργαστούν μόνο ως μαίες και θεωρούνταν «πολύ ευαίσθητες» για να ασκήσουν άλλους κλάδους της ιατρικής. Αυτή η ιδεολογία αμφισβητήθηκε για πρώτη φορά στη Βικτωριανή εποχή. Η Ελίζαμπεθ Μπλάκγουελ υπήρξε πρωτοπόρος στην ιατρική, καθώς ήταν η πρώτη γυναίκα που της επιτράπηκε να φοιτήσει σε ιατρική σχολή το 1847, η πρώτη γυναίκα που αποφοίτησε από ιατρική σχολή στις ΗΠΑ, αφού είχε αντιμετωπίσει πολλαπλές απορρίψεις, με μια πρόταση να μεταμφιεστεί σε άνδρα για να γίνει δεκτή. Η ενέργειά της δημιούργησε ένα προηγούμενο, μετά το οποίο πολλές γυναίκες ακολούθησαν τα όνειρά τους να γίνουν γιατροί.

Η θέση της γυναίκας στην ιατρική έχει βελτιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές ανισότητες. Τα δεδομένα από ευρωπαϊκούς οργανισμούς και επιστημονικές μελέτες καταδεικνύουν τόσο την πρόοδο όσο και τις προκλήσεις που παραμένουν. Στα θετικά βήματα περιλαμβάνεται η αύξηση του αριθμού των γυναικών στις ιατρικές σχολές με τις οι γυναίκες πλέον σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες να αποτελούν πάνω από το 50% των φοιτητών ιατρικής.

Ειδικά στη Γαστρεντερολογία που παραδοσιακά ήταν ανδροκρατούμενος κλάδος, ο αριθμός των γυναικών που επιλέγουν την ειδικότητα αυξάνεται. Ενδεικτικά σήμερα στην ΕΓΕ σε σύνολο 772 Γαστρεντερολόγων, οι 193 (25%) είναι γυναίκες, ποσοστό που σταδιακά αυξάνει μέχρι σήμερα όπου το 40% των Δοκίμων Μελών είναι γυναίκες. Αξίζει να αναφερθεί ότι μόνο το 20% των μελών του Ενδοσκοπικού Τμήματος ΕΓΕ είναι γυναίκες.

Η Γαστρεντερολογία παρουσιάζει ιδιαίτερες προκλήσεις για τις γυναίκες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ανισότητες φύλου στην εκπαίδευση, την επαγγελματική ανέλιξη και την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Η επίλυση αυτών των ζητημάτων απαιτεί παρεμβάσεις από την κορυφή προς τα κάτω. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για το Χάσμα των Φύλων του 2021, θα χρειαστούν 135,6 χρόνια για να κλείσει το χάσμα των φύλων παγκοσμίως. Μέχρι στιγμής, καμία χώρα δεν έχει επιτύχει πλήρη ισότητα των φύλων, παρά τον στόχο των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για την εξάλειψη της ανισότητας των φύλων έως το 2030.

Σε θεσμικό επίπεδο, είναι ζωτικής σημασίας να δημιουργηθούν ευκαιρίες για ανοιχτό διάλογο σχετικά με το φύλο και τις προκαταλήψεις μεταξύ των εκπαιδευόμενων και του διδακτικού προσωπικού, να εξεταστούν προληπτικά οι θεσμικές πολιτικές ώστε να αποκαλυφθούν δομικές και συστημικές προκαταλήψεις, και να εκπαιδευτούν οι ειδικευμένοι γαστρεντερολόγοι ώστε να αναγνωρίζουν και να μετριάζουν τις ασυνείδητες προκαταλήψεις στις διδακτικές τεχνικές, την αξιολόγηση και την παροχή ανατροφοδότησης.

Οργανισμοί όπως το UEG, ESGE και WGO προωθούν πολιτικές για μεγαλύτερη συμμετοχή γυναικών σε ηγετικούς ρόλους.

Η Ελληνική Γαστρεντερολογική Εταιρεία ακολουθεί τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προσπάθειες για την επίτευξη ίσης εκπροσώπησης των γυναικών στον τομέα της Γαστρεντερολογίας. Μέσω της υποστήριξης και προώθησης της γυναικείας συμμετοχής σε ηγετικούς ρόλους, καθοδήγηση και επιστημονική έρευνα, η ΕΓΕ συμβάλλει ενεργά στη δημιουργία ενός πιο συμπεριληπτικού και ισότιμου περιβάλλοντος στον τομέα της ιατρικής.

Φανταστείτε έναν κόσμο όπου υπάρχει πλήρης ισότητα των φύλων. Οι λόγοι για την ανισότητα των φύλων είναι πολυπαραγοντικοί και πολύπλοκοι. Ο θεμελιώδης τρόπος για να επιτύχουμε έναν ισότιμο κόσμο είναι να σπάσουμε τις προκαταλήψεις και να εξαλείψουμε τις διακρίσεις στη νομοθεσία. Κλείνοντας το χάσμα των φύλων στην ιατρική μέσω της παροχής ίσης πρόσβασης στην έρευνα, τις κλινικές δοκιμές και την υγειονομική περίθαλψη, θα είναι ωφέλιμο για ολόκληρη την κοινωνία.

Μέσα από την αφοσίωση και την επιμέλειά μας, μπορούμε να επιμείνουμε προς τον τελικό μας στόχο: έναν ισότιμο κόσμο, που θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει μία από τις μεγαλύτερες νίκες της γενιάς μας.

Με συναδελφικούς χαιρετισμούς,

ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
Γαστρεντερολόγος, MD, PhD, FEBGH, FESGE
Πρόεδρος Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας